LEIDEN, STAD VAN ONTDEKKINGEN
De Nederlandse stad Leiden herbergt de oudste universiteit, schouwburg en de Hortus botanicus van onze Noorderburen. De eerste Hollandse tulp werd hier gekweekt. Met 13 toonaangevende musea, 28 kilometer aan grachten en vele hofjes biedt de stad een rijke historie. Volg me op onze persreis doorheen deze interessante stad!
Om te starten begonnen we deze dagtrip in het Rijksmuseum van oudheden aan de Rapenburg. Dit museum wil het centrale podium zijn in Nederland, waar de oudheid en de archeologie voor een divers publiek tot leven worden gebracht. Het museum werd gesticht in 1818 door koning Willem I, en ontvangt jaarlijks gemiddeld 200.000 bezoekers. Het bezit 4 collectiegebieden, en dat zijn: het oude Midden-Oosten, Egypte & Nubië, de klassieke wereld en het vroegere Nederland. Samen telt die collectie meer dan 180.000 voorwerpen! Naast de vaste collectie zijn er uiteraard ook tijdelijke tentoonstellingen. Wij kozen voor de collectie uit Egypte & Nubië, die behoort tot de Top-10 in de wereld op dat gebied. Wanneer je binnenkomt springt onmiddellijk een intacte Egyptische tempel in het oog. Deze authentieke tempel van Taffeh uit Nubië is één van de vier intacte Egyptische tempels in de wereld die in een binnenruimte staan opgesteld (de overige 3 staan in het Metropolitan Museum of Art in New York, op een heuvel bij Madrid en in het Museo Egizio in Turijn). In 1969 stond de binnenplaats van het RMO vol met transportkisten, met daarin een hele tempel opgezaagd in 657 blokken zandsteen. Steen voor steen werd de tempel van Taffeh heropgebouwd, het grootste voorwerp in de Egyptische collectie. Speciaal voor dit bouwwerk werd de voormalige binnenplaats overdekt en omgevormd tot entreehal van het museum. Door de bouw van de Aswan-dam zou een gebied in Nubië overstroomd worden waar veel tempels stonden, waaronder deze. Er kwam een reddingsactie, gecoördineerd door UNESCO (waarbij ook de tempels van Abou Simbel gered werden). Vijf van de landen die hadden geholpen, kregen achteraf een klein gered Nubisch monument. De tempel dateert uit de tijd van de Romeinse keizer Augustus en stond bij de Romeinse stad Taphis (Taffeh) in Nubië. Dat was in de oudheid een dicht bevolkt gebied met een fort en diverse tempels. De tempel was oorspronkelijk mogelijk gewijd aan de godin Isis, daarop duidt een inscriptie. Bovendien was de Isis-cultus in de bouwperiode van de tempel zeer populair in het Romeinse Rijk. De stijl van het bouwwerk is traditioneel Egyptisch. Dat is bijvoorbeeld te zien aan de zes zuilen met Egyptische kapitelen binnenin en de gevleugelde zonneschijven en cobra’s die de façade versieren. In later eeuwen zijn vele veranderingen aangebracht, omdat het gebouw nieuwe functies kreeg. In 710 werd de tempel in gebruik genomen als christelijke kerk. Vanaf de 13e eeuw, toen Nubië vrijwel geheel islamitisch was, woonden mensen en vee in de voormalige tempel.
Daarna verkenden we overige zalen van deze vaste collectie, waarbij we begonnen met het bekijken van ruim 1.400 voorwerpen. De zalen beslaan de gehele begane grond van het museum. De archeologische vondsten die u er ziet, zoals beelden, vazen, sieraden, papyrusvellen, beschilderde mummiekisten en gemummificeerde lichamen zijn bijzonder goed bewaard gebleven. Ze vertellen over het leven in het oude Egypte en Nubië, culturen die bij velen ook nu nog sterk tot de verbeelding spreken.
De topstukken uit de museumcollectie vormen de leidraad van de tentoonstelling. Voorbeelden zijn het dubbelbeeld van Maya en Merit, het vergulde bronzen beeld van de god Osiris, de reliëfs van generaal Horemheb, de mummiekist van priester Paneshy, de pilaren uit het graf van Ptahmose, de stenen monumenten uit Abydos, de grafkapel (mastaba) van Hetepherachty, en nog veel meer.
De tentoonstelling begint met een introductie op de geschiedenis en de topografie van het oude Egypte en Nubië. De meeste mensen woonden er aan de langste rivier van Afrika: de Nijl. Dankzij het vruchtbare slib dat de rivier bij de jaarlijkse overstroming achterliet, konden ze landbouw bedrijven. Het beeldje van een graanmaalster – aan het begin van de tentoonstelling – illustreert het belang van de Nijl. Een houten modelboot laat zien dat de rivier ook een belangrijke verkeersader was.
De zaal over de religie van de Egyptenaren begint met verschillende scheppingsverhalen. Een voorbeeld daarvan is dat de god Chnoem mensen maakte op een pottenbakkersschijf. De vele godenbeeldjes geven u een beeld van de rijke godenwereld. Ook is er aandacht voor de cultus rondom de farao, die gezien werd als een god op aarde.
Een bronzen beeld van de god Osiris, koning van het hiernamaals, leidt u naar de zaal over leven na de dood. Hier ontdekt u waarom Egyptenaren lichamen mummificeerden. Rijke Egyptenaren namen allerlei voorwerpen mee op hun reis naar het dodenrijk: papyri met magische teksten om de juiste weg te vinden, en mummiekisten om hun gemummificeerde lichaam te bewaren. De hiërogliefen op de grote mummiekist van Peftjaoeneith zijn gedetailleerd uitgewerkt. Ze laten zien dat kosten noch moeite gespaard werd om de mummie te beschermen, zowel op magische wijze als fysiek.
Voor het bouwen van huizen gebruikten de Egyptenaren vaak in de zon gebakken klei. Daarvan is na duizenden jaren helaas weinig overgebleven. Maar tempels en graven waren bedoeld voor de eeuwigheid, en daarom in steen gebouwd. Dat materiaal heeft de tand des tijds meestal wel doorstaan. In de zaal over sculptuur ziet u de kundigheid van de Egyptische kunstenaars en beeldhouwers terug in de meer dan levensgrote beelden, stenen stèles en grafkapellen. Veel van de voorwerpen komen uit Sakkara, de begraafplaats van de oude stad Memphis. De meeste stèles (stenen platen waarop goden worden vereerd en mensen worden herdacht) komen uit een plaats die Abydos heette.
In de laatste zaal is er speciale aandacht voor de diversiteit en dynamiek in het oude Egypte. Het land had veel contacten met andere culturen, zoals het Koesjitische rijk. U ziet hier voorwerpen uit de tijd dat Koesjitische koningen uit Nubië regeerden in Egypte. Ook treft u voorwerpen uit andere Nubische culturen.
Tot slot is er aandacht voor de opkomst van het christendom in Egypte. Zo liggen er een aantal ostraca (potscherven) met Bijbelteksten die dateren uit de periode tussen 400 en 600 na Christus.
Dit was voor mij dan ook de “max”, zo’n overzichtelijke en mooi gepresenteerde tentoonstelling te bekijken, en dat onder begeleiding van een deskundige Egyptoloog!
Anderzijds lopen er nog momenteel tot en met 7 september de tijdelijke zomertentoonstelling ‘Boven het maaiveld’, over 25 jaar Nederlandse archeologische vondsten; en tot en met 3 januari 2027 de tijdelijke tentoonstelling ‘Monsters en mythische wezens’, waarin reuzenslangen, een gevleugeld paard, een onsterfelijke reus, en de Medusa een bijzonder verhaal vertellen. Hier kunnen vooral kinderen tussen 7 en 12 jaar (overigens gratis voor hen) een monsterlijk museumavontuur beleven en tijdens de schoolvakanties zelfs knutselactiviteiten bijwonen.
Tegelijk werd onze aandacht gevestigd op de aankomende wintertentoonstelling ‘Discovering Ancient Egypt’, die vanaf 16 oktober dit jaar gepresenteerd wordt, en dit tot 15 maart 2026. Want na een succesvolle wereldtournee die meer dan 1,5 miljoen bezoekers trok, keren vele topstukken uit de wereldberoemde collectie terug naar Leiden. Samen met bijzondere bruiklenen uit binnen- en buitenlandse musea vertellen ze een rijkgeschakeerd verhaal over het dagelijks leven, de religie en de cultuur van het oude Egypte. Er zullen bijna 500 stukken, waaronder prachtig beschilderde mummiekisten, indrukwekkende beelden en sieraden, kleurrijke papyri, dierenmummies en unieke manuscripten te bewonderen zijn.
Meer info:
Na de lunch brachten we een bezoek aan het Utopa weeshuis, en bezochten we de tentoonstelling ‘De wezen spreken’. Dit is een van de grootste monumenten in Leiden, in het Heilige Geest- of Arme Wees- en Kinderhuis aan de Hollandse Kerkgracht. Deze expo geeft een inkijkje in het dagelijks leven van de wezen die bijna 400 jaar in het weeshuis woonden. Als deel van de tentoonstelling is een aangrijpende film te zien met interviews van oud-wezen en een film over de bouwgeschiedenis van het pand. Daarnaast kregen we een exclusieve rondleiding in de Regentenkamer, waarin het bestuur, dat bestond uit regenten en regentessen, zetelden. Zij waren afkomstig uit de gegoede stand van Leiden. De Regentenkamer is door Stichting Utopa gerestaureerd en teruggebracht in de stijl van de kamer uit 1774. In 1583 werd dit gebouw, na een verbouwing voor het eerst betrokken, en dit tot in 1961. Op het hoogtepunt woonden er maar liefst 1.250 wezen. Maar we bekeken ook de woonkamer van de binnenvader en binnenmoeder, de gang, de regentessenkamer, de kinderkamer, het klaslokaal, de slaapzaal en aan de overkant van het binnenplein ‘De Leidse salon’, waar nu in de Leithenzaal intieme kamermuziekconcerten gehouden worden. Deze kleine concertzaal is een meerwaarde voor het gebouw, dat zich ontpopt als een sociale en culturele ontmoetingsplek! En hier vind je niet enkel klassieke muziek en opera, maar is er ook plek voor wereldmuziek, jazz, blues, poëzie.
Daarnaast schreef wijlen de eigenaar/directeur en drijvende kracht Loek Dijkman (1942-2024) achter de Topa Groep, die overigens al zijn aandelen overdroeg aan de stichting en aldus alle bedrijfswinsten ten goede ervan afstond, het boek ‘Klankenliefde’ met verhalen over liefde en muziek. Op www.klankenliefde.nl ziijn de afspeellijsten van de 67 muziekstukken die in deze bundel een rol spelen, terug te vinden.
Maar de statutaire doelstelling van Stichting Utopa is: Het actualiseren en stimuleren van creatieve talenten van mensen, daar waar de aanleg van enkelingen, om welke reden dan ook, geen kans krijgt. In dat kader bezitten ze ook Het depot, een beeldengalerij in Wageningen, waar naast uiteraard tentoonstellingen ook evenementen en andere activiteiten gehouden worden, zoals klassieke concerten.
Meer info:
Vervolgens gingen we richting de oudste universiteit van Nederland, aan de Rapenburg, die momenteel haar 450 jarig bestaan viert. Inderdaad deze universiteit werd in 1575 gesticht door Willem van Oranje onder de benaming “Academia Lugduno Batava”, na zijn zege op de Spanjaarden. Daar bezochten we achtereenvolgens het auditorium, diverse kamers, warronder het bekende “zweetkamertje” waarin studenten in afwachting van de beslissing van hun presentatie “zweten”. De muren van deze kamer zijn “beklad” met de ontelbare handtekeningen, waaronder ook o.a. die van Nelson Mandela en koning Willem-Alexander staan.
En daarna wandelden we door de Hortus botanicus, de oudste botanische tuin van Nederland, die in 1590 gesticht werd door de universiteit en in 1594 ingericht werd door Carolus Clusius als tuin voor onderwijs en onderzoek. Het is ondertussen een rustpunt in de stad geworden, waar je kan onthaasten, genieten van de seizoenen of meer te weten te komen over de rijkdom van de natuur en het belang van platen voor een duurzame wereld. Naast een grote collectie zeldzame planten uit Zuidoost- en Oost-Azië, Zuid-Europa en Zuid-Afrika, zijn er ook tuindelen en kassen. En je kan bovendien in het Horus Grand Café genieten van een drankje en shoppen in de Hortusshop.
Uiteindelijk kwamen we aan bij het laatste deel van onze persreis, en dat was de Sterrewacht, waarop tijdens de rondleiding een gids ons meenam naar één van de oudste telescopen van Nederland, die te vinden is in een van de koepels direct naast de Oude Sterrewacht. Je ontdekt meer over de rijke geschiedenis van de sterrenkunde in Leiden en krijgt uitleg over de tentoonstelling Planten & Planeten.
Al in 1633 kreeg de universiteit een sterrenwacht als onderdak voor het kwadrant van Snellius. Het maakt Sterrewacht Leiden de oudste nog bestaande universiteits-observatorium ter wereld. In de eerste twee eeuwen werd de sterrenwacht vooral voor educatieve doeleinden gebruikt. In 1861 werd onder leiding van Frederik Kaiser de “nieuwe” sterrenwacht aan de Witte Singel gebouwd, die het begin van een enorme bloeiperiode markeert in de Leidse en Nederlandse sterrenkunde. Aan het eind van de 19de en begin 20ste eeuw ontwikkelde Leiden zich tot een wetenschappelijk centrum op wereldniveau, met beroemde natuurkundigen zoals P. Ehrenfest en de Nobelprijswinnaars H.A. Lorentz, P. Zeeman, en H. Kamerlingh Onnes. In 1919 werd W. de Sitter directeur van de Sterrewacht. Hij werkte samen met Albert Einstein aan de implicaties van de algemene relativiteitstheorie op het gebied van de kosmologie. Zijn opvolger was E. Hertzsprung, de mede-uitvinder van het beroemde Hertzsprung-Russel diagram van sterren dat heden ten dage nog overal gebruikt wordt.
We bestegen de trappen en betraden de observatiekoepel met de oude telescoop, en bekeken ook de ligstoel waarin Albert Einstein zijn observaties van de nachtelijke hemel deed. Ik vond het wel spijtig dat de koepel wat kaal aandeed, en er zelfs geen foto van Einstein aan de muur hing.
Meer info:
Op terugweg liepen we ook even binnen in de Hooglandse Kerk (of Sint Pancratius Kerk).
Deze persreis kan dan ook meer dan geslaagd genoemd worden, met de verschillende ontdekkingen die we deden. Leiden is echt een stad om naar terug te keren! Ee absolute aanrader!
Patrick Van de Wiele
In samenwerking met VeDi-Trips
Met dank aan Leiden & Partners en aan de VVV
Meer info:
MYRION BEACH RESORT & SPA IN GERANI (KRETA)
De afgelopen weken verbleef ik het luxueuze 5 sterren “adults only” hotel Myrion Beach Resort & Spa aan de Westkust van Kreta, meer bepaald in het plaatsje Gerani. Dit hotel werd gebouwd in 2021 en biedt gasten de kans om kennis te maken met de legendarische Kretenzische gastvrijheid. Hier kan je ervaren wat de oude Grieken “de kunst van het goede leven” noemden.
Het hotel ligt niet ver van het dorpje Platanias, en zo’n vijftien minuten per auto van de bruisende stad Chania. Heel wat hotelgasten verblijven hier dan ook omwille van de centrale ligging. Die huren een auto en verkennen zo de omgeving. Want plaatsen zoals het Minoïsche paleis Knossos, de hoofdstad Heraklion, de stad Chania (vroeger de hoofdstad van een onafhankelijke staat, met 4.000 jaar aan geschiedenis), het kustdorpje Kolymbari en het kustdorpje Platanias liggen binnen bereik.
Het hotel biedt plaats aan 112 kamers en dat in verschillende types, maar allemaal gecentreerd rondom het zwembad. Verschillende kamers beschikken echter over een eigen zwembad. Vorig jaar ontving men hier maar liefst 7.000 hotelgasten, van overal ter wereld. De meerderheid komt echter uit Europa. Hier kan je genieten van het meest uitgebreide ontbijtbuffet (warm en koud) dat ik ooit gezien heb. Maar er is tevens de mogelijkheid om à la carte te lunchen of te dineren. Iedere maandagavond is er een Italiaans buffet, en op woensdagavond is er een Griekse avond met live muziek. Op verschillende avonden is er live muziek in het restaurant aan het zwembad. Daarnaast beschikt het hotel over een uitgebreide spa, wellness, binnenzwembad en gym. Maar er is tevens de mogelijkheid voor paddel. De achterkant van het hotel geeft je toegang tot een strand met ligbedden die exclusief voor gebruik door Myrion-gasten zijn. En er zijn plannen om dit hotel nog uit te bouwen met nieuwe kamers.
De naam Myrion is afkomstig uit het oude Grieks en betekent “de talloze dingen om de gasten tevreden te stellen”. Men is hier dan ook in de weer om aan iedereen een informele service te verlenen. Zo wordt je bij aankomst ontvangen met een glaasje prosecco en krijg je een rondleiding. En tijdens de ganse duur van je verblijf kan je rekenen op een hoge graad van vriendelijkheid.
Een “must” dus om te bezoeken!
Meer info:
Met dank aan TRAV’ELS
https://travelsreizen.wordpress.com/
Patrick Van de Wiele
The past few weeks I stayed at the luxurious 5 star “adults only” hotel Myrion Beach Resort & Spa on the West coast of Crete, more specifically in the town of Gerani. This hotel was built in 2021 and offers guests the chance to get acquainted with the legendary Cretan hospitality. Here you can experience what the ancient Greeks called “the art of good living”.
The hotel is not far from the village of Platanias, and about fifteen minutes by car from the bustling city of Chania. Many hotel guests stay here because of its central location. They rent a car and explore the area. Because places such as the Minoan palace of Knossos, the capital Heraklion, the city of Chania (formerly the capital of an independent state, with 4,000 years of history), the coastal village of Kolymbari and the coastal village of Platanias are within reach.
The hotel has 112 rooms and that in different types, but all centered around the swimming pool. Several rooms have their own swimming pool. Last year, they welcomed no less than 7,000 hotel guests from all over the world. The majority, however, come from Europe. Here you can enjoy the most extensive breakfast buffet (hot and cold) that I have ever seen. But there is also the possibility to have lunch or dinner à la carte. Every Monday evening there is an Italian buffet, and on Wednesday evening there is a Greek evening with live music. On several evenings there is live music in the restaurant by the pool. In addition, the hotel has an extensive spa, wellness, indoor swimming pool and gym. But there is also the possibility for paddle. The back of the hotel gives you access to a beach with sunbeds that are exclusively for use by Myrion guests. And there are plans to expand this hotel with new rooms.
The name Myrion comes from ancient Greek and means "the countless things to satisfy the guests". They are therefore busy providing an informal service to everyone. For example, you are welcomed with a glass of prosecco upon arrival and you are given a tour. And during the entire duration of your stay you can count on a high degree of friendliness.
A “must” to visit!
More info:
Thanks to TRAV’ELS
https://travelsreizen.wordpress.com/
Patrick Van de Wiele